Benden üç yüz seksen yıl önce, doğduğum günden üç gün sonra Napoli’de İtalya’nın barok kültürüne ait dünyanın gelmiş geçmiş en önemli heykeltraşı doğdu. Heykeltraşlığının yanısıra ressamdı: şehir planlayıcısı, mimar, senarist ve komedi oyun yazarıydı. Ölümünün üzerinden ancak bir yüzyıl geçtikten sonra eserleriyle tüm Avrupa’yı sarstı ve bugüne kadar kendinden sonra gelen tüm sanatçılara ilham veren bir öncü oldu.
Babası Geç Manierizm heykeltraşlarındandı. Küçük Gian Lorenzo Bernini, babası Pietro‘nun heykel yapımı sırasında hep yanındaydı ve heykele dair ilk prensipleri ondan öğrendi. Sekiz yaşlarındayken tüm aile Napoli’den Roma’ya taşındı.
Bernini, babasından öğrendiği mükemmelliyetçi heykel esasları sayesinde henüz yirmili yaşlarındayken kariyerinin üç en önemli eseri olan
- Pluto’nun Persephone’yi Kaçırması (23 yaşındayken)
- Apollo ve Defne (24 yaşında başlayıp 27 yaşında bu eseri bitirmiştir.)
- David (25-26 yaşlarında) heykellerini yarattı.
Roma’ya uğradığınızda Gian Lorenzo Bernini‘nin eserlerinin peşine düşerseniz, onun sayesinde şehri baştanbaşa dolaşmış olursunuz. Bir şehri, farklı gezmenin alternatif yollarından biri de o şehri, eserleriyle zenginleştirmiş sanatçıların izini sürmektir. Bernini’nin ayak izlerini takip ettiğinizde, Roma’da görmeniz gereken neredeyse her noktaya ulaşırsınız. İtalya’nın en güzel şehrinde, onun gibi bir rehbere sahip olmak unutulmaz bir tecrübe olacaktır.
Bernini ile Roma’yı gezmeye var mısınız?
Roma’da Görebileceğiniz Belli Başlı Bernini Eserleri ve Yerleri
- Dört Nehir Çeşmesi (IT: La Fontana dei Quatro Fiumi): Piazza Navona.
- Apollo ve Defne Heykeli (IT: Apollo e Dafne): Galleria Borghese.
- Persephone’nin Kaçırılışı (IT: Il Ratto di Proserpina): Galleria Borghese.
- David Heykeli, Galleria Borghese’de görülebilir.
- Medusa Büstü (IT: Busto di Medusa): Capitolini Müzesi.
- Sant’Angelo Köprüsü Üzerindeki On Melek (IT: Gli Angeli sul Ponte Sant’Angelo): Sant’Angelo Kalesi (IT: Castello di Sant’Angelo) önünde konumlanmış köprü. Bu köprü, Roma İmparatoru Adriano için M.S. 136 yılında inşa edilmiş; sonrasında (1668-1669) dönemin Papası’nın isteği üzerine Bernini köprü üzerine Kutsal Kitap İncil’deki Haç Yolu’nu simgeleyen on melek tasarlamıştır. Bu on meleğin ikisini bizzat Bernini oymuştur. Ancak bu iki meleğin kopyaları köprü üzerinde sergilenmektedir. Bernini’ye ait o iki meleğin orijinalleri Sant’Andrea delle Frate Kilisesi‘nde (IT: Chiesa di Sant’Andrea delle Fratte) görülebilir.
- Filli Minerva Obeliski (IT: Obelisco della Minerva con Elefante): Santa Maria Sopra Minerva Bazilikası‘nın önünde yer almaktadır. Heykelin üzerindeki obelisk 6. yüzyıla tarihlenmektedir. Mısır’daki İsis Tapınağı’na ait bir eserdir ve bilgeliği simgelemekteydi. Fil, bilgeliği taşıyabilecek güçte yeryüzündeki tek hayvan olduğu için Bernini o obelisk için bilgeliğin taşıyıcısı o fili tasarlamıştır; ünlü heykeltraş Ercole Ferrata da Bernini’nin tasarımını gerçekleştirmiştir.
- Azize Teresa’nın İlahi Coşkusu Heykeli (IT: L’Estasi di Santa Teresa d’Avila): Santa Maria della Vittoria Kilisesi’nde ziyaret edilebilir.
- Kutsal Ludovica Albertosi’nin İlahi Coşkusu (IT: Estasi della beata Ludovica Albertoni): San Francesco a Ripa Kilisesi
- San Pietro Bazilikası Meydanı (IT: La Piazza e La Basilica di San Pietro)
- Arılar Çeşmesi (IT: La Fontana delle Api): Barberini Meydanı’nda, Via Veneto’nun köşesinde.
- Triton Çeşmesi (IT: La Fontana del Tritone): Barberini Meydanı’nda görülebilir.
- Barcaccia Çeşmesi (IT: La Fontana del Barcaccia): İspanyol Merdivenleri’nin önündeki çeşme.
- Lanetlenmiş Ruh ve Kutsanmış Ruh isimli Büstler (IT: Busto Dannata e Busto Beata): İspanya Büyükelçiliği Binası (IT: Palazzo di Spagna) içerisinde.
- San Andrea al Quirinale Kilisesi (IT: La Chiesa di San Andrea al Quirinale)‘nin mimari projesi Bernini’ye aittir.
- Barok Üsluptaki Barberini Palası (IT: Palazzo Barberini) bugün Antik Roma Sanatı’na dair eserlerin sergilendiği bir müzedir ve bu müzede Bernini’ye ait üç eser görülebilir.
- Bernini’nin Otoportresi (IT: L’Autoritratto): Galleria Borghese.
- Konstantin’in Vizyonu Heykeli (IT: La visione di Costantino): Apostolico Palası içinde Regia Scala üzerinde konumlandırılmış, İstanbul’a adını veren Roma İmparatoru’nun mermerden yapılmış atlı heykeli, Vatikan.
- S. Bibiana Kilisesi’nin Ön Cephesi (IT: Facciata della Chiesa di S. Bibiana)
- Montecitorio Palas (Palazzo Montecitorio)
- Chigi-Odescalchi (IT: Palazzo Chigi-Odescalchi)
- VIII. Urbano’nun Mezar Anıtı (IT: Tomba di Urbano VIII): San Pietro Bazilikası
- VII. Alessandro’nun Mezar Anıtı (IT: Tomba di Alessandro VII): San Pietro Bazilikası
- Raimondi Şapeli (IT: Cappella Raimondi): Montorio’daki San Pietro’da bulunmaktadır.
- Dikenli Taçlı Melek (IT: Angelo con La Corono di Spine): S. Andrea delle Fratte Kilisesi’nde görülebilir.
- Antonio Coppola ve Gabriele Fonseca’ya Ait Büstler (IT: Busto di Antonio Coppola e Gabriele Fonseca): S. Lorenzo in Lucina Basilikası içindedir.
- X. Innocenzo Büstü (IT: Busto di Innocenzo X): Doria Pamphilj Galerisi’nde yer almaktadır.
- Kardinal Scipione’ye Ait Büst (IT: Busto del Cardinale Scipione): Galleria Borghese.
- Enea, Anchise e Ascanio Heykeli (IT: Enea, Anchise e Ascanio): Galleria Borghese’de bulunmaktadır.
- Zamanın Ortaya Çıkardığı “Gerçek” Heykeli (IT: La Verità Svelata dal Tempo): Yine Galleria Borghese’de görülebilir. Ne yazık ki tamamlanamamıştır.
Meraklısına:
- Roma’ya taşındıklarında baba Pietro, yetenekli oğlu Gian Lorenzo‘yu ilk kez Papa V. Paolo‘nun huzuruna çıkardığında küçük Bernini, Papa’nın gözleri önünde bir büst yaptı ve Papa’yı yeteneğiyle hayran bıraktı. Papa geleceğin dünyaca ünlü heykeltraşının küçücük avuçlarına sadece 12 adet altın para sığdırabildi!
- Gian Lorenzo Bernini‘nin ilk evi Santa Maria Maggiore Meydanı‘na çok yakındı. Her sabah Vatikan’a yürüyerek giderdi. 29 yaşındayken İspanyol Merdivenleri’nin bulunduğu Piazza Spagna Meydanı’na açılan Via Propaganda üzerindeki Propaganda Fide Palası‘nın hemen yakınında kendi için bir ev satın aldı. Adres: Via delle Mercede, 11-12
- Kaplumbağalı Çeşme (IT: Fontana delle Tartarughe) eserindeki kaplumbağaların, 1658 yılındaki restorasyon çalışmaları sırasında Bernini veya Andrea Sacchi tarafından çeşmeye sonradan eklendiği söylenmektedir. Geçmişte bu dört kaplumbağa defalarca çalınmış ve bulunmuştur. Bu sebepten orijinalleri Capitolini Müzesi’nde bulunmaktadır. Çeşme üzerindekiler kopyadır.
Kaynaklar:
- Il Bernini, Hayatı, Eserleri ve Dönemi, Adolfo Venturi, 1900
- Sanat Tarihi – Bernini
- Sanat Tarihçi Tomaso Montanari’nin Analizi
- Sergio Natalizia’nın hazırladığı Roma’da Bernini isimli yazısı, 2016 Bu yazıda Bernini eserlerinin işaretlendiği bir Roma Şehir Haritası bulunmaktadır.
- Roma’daki Bernini Eserleri
- Bernini’nin Gerçek Heykeli’nin Analizi
- Bernini’nin David Heykeli Hakkında Bilinmesi Gerekenler
